íéøáéà úøéëî

äãåâéå ìàëéî

á"ñùú äðùá äðù

:øîàîä ïëåú
øáã çúô
æ"áãøä úáåùú
æ"áãøä ìù øúéää ãåñé
äìáç øåñéà äçåã ùôð çå÷éô .1   
ììë äøåñà äðéà äìöä íùì äìáç ìáà ,äìáç øåñéà äçåã åðéà ùôð çå÷éô .2   
øáã óåñ

?íåìùú ìá÷é äøåîúáå ,ïëåñî äìåçá åìéúùäì éãë øáà øåëîì íãàì øúåî íàä :úéöîú

.äìúùäì íéøáà úøéëî ,íéøáà úìúùä :çúôî úåìéî

 


øáã çúô .à
íéëøò éðù äá íéùâðúî ïëù ,äù÷ úéúã-úéøñåî äîìéã úøøåòî éçä ïî íéøáéà úîåøú úìàù
,èé àø÷éå - "êòø íã ìò ãåîòú àì") úååöîáù úåáåùçä ïî àéä íãà ééç úìöä ,àñéâ ãçî :íéáåùç
- "íëéúåùôðì ãåàî íúøîùðå") ïëúñäì àìå åúåàéøá ìò øåîùì äååöî íãà ,àñéâ êãéàî êà ,(æè
.í"áîøä éøáãë ,"åøáçá ïéá åîöòá ïéá ìåáçì íãàì øåñà" óà àìà ãáìá åæ àìå .(åè ,ã íéøáã
äùåò àåä íà ìãáä ùé íàäå ?åøáç ééç úìöä ïòîì åôåâá ìáçì íãà éàùø íàä :àåôà àéä äìàùä
?äøåîúá àìù åà äøåîúá ïë

çåñéðá àì ,íééñàì÷ä éøáòä èôùîä úåøå÷îá äúìò àì "íéøáéà úøéëî" ìù úåéîéèéâìä úìàù
ñéñáá íéãîåòù íééëøòä úåãåñéä ,ïìäì äàøðù éôë ìáà ,íéøáéà úìúùäì ä÷éæá àì éàãååáå ,äæ
.åðåãð íâ åðåãð äìàùä

,äéìë úîåøú ïåâë ,íøåúì ùîî ìù ïåëéñá äëåøë äðéàù øáéà úîåøúá ÷øå êà ÷åñòé åðéðôìù ïåéãä
éùøåâîî ,1574-1480 ,(æ"áãøä) äøîæ ïá ãåã éáø ,áåø÷ àùåðá áéùäù äáåùú çåúéðá ø÷éòá ã÷îúéå
.-16ä äàîá íéøöî éðáø ùàøå ,ãøôñ


 

æ"áãøä úáåùú .á
êåúî äúìò äìàùä ?åøáç úìöä ïòîì éðåéç àì øáéà áéø÷äì íãà ìò äáåç íàä ,ìàùð æ"áãøä
:úçñåðî àéä êëå ,íúåìâá íéãåäé ìò íéúéòì äúôëðù äù÷ä úéøæëàäå úéúåøéøùä úåàéöîä

éì çðä ìàøùéì ïåèìùä øîà íà ,áåúë úéàøù äî ìò éúòã êòéãåà éðîî úìàù"
çéðäì áééçù íéøîåà ùé .êøáç ìàøùé úéîà åà ,åðîî úî êðéàù ãçà øáà õö÷ì
."úî åðéàå ìéàåä øáàä õö÷ì

íäéøáãì äéàø íéàéáî ,åøáç úìöäì éðåéç àì øáéà áéø÷äì íãà ìò äáåçù íéøáåñä äìà íé÷ñåô
:úáù úåëìäî

ùøôîå ,'úáùá äìçåëì øúåî åéðéòá ùç' :[á"ò çë] äøæ äãåáòá ïðéøîàãî äéàøäå"
øáà àä :òîùî ,[áìá íééåìú ïéòä éùøåù=] àéìú àáìá àðéòã éðééøåùã íåùî ,àîòè
äçåã ãçà øáà ïéàù ,äøåîçä úáù äîå :øîåçå ì÷î ïåãðä àåáé àúùäå !àì ,øçà
äçãúù ïéã åðéà ,úáùä éðôî äçãðù ,ãçà øáà ,ùôð çå÷éô éðôî úéçãð àéä ,äúåà
."!?ùôð çå÷éô éðôî

éðôî äçãð éðåéç àì øáéà íà :åëìäî åäæù ,úáùî "øîåçå ì÷"á àåôà àéä äìà íé÷ñåô ìù íúééàø
àì øáéàù äð÷ñîä úáééçúî éøä ,(úìåæä ìù åìéôà) ùôð çå÷éô éðôî úéçãð äîöò úáùå ,úáùä
úìåæä ìù åùôð çå÷éô éðôî äçãð éðåéç
.(ùôð çå÷éô > úáù > éðåéç àì øáéà :àáä ïôåàá "øîåçå ì÷"ä êìäî úà øàúì ïúéð úéúîëñ)

ïàë ÷ôúñð .åô÷åú úà åúòãì íéëéøôîä íéðåù íé÷åîéð äùéùá "øîåçå ì÷"ä úà äçåã æ"áãøä
:åððééðòì íéáåùçä ,íäî íééðù øåëæàá

:ïìäìãë àåä (éðùä ÷åîéðä) "øîåçå ì÷"ä ãâðë æ"áãøä ìù åé÷åîéðî ãçà

íã åðîî àöé àîù ,åá äéåìú äîùðä ïéàù éô ìò óà ,øáà úëéúç éãé ìò àîìéã"
éðàå !?éôè ÷îåñ äéãéã àîã àîìéã ,éôè ÷îåñ åøáç íãã úéæç éàîå ,úåîéå äáøä
ãò ë"ë àöéå íã íäî àéöåäì úå÷ã úåèéøù åðæà úà åèøñù éãé ìò úîù ãçà éúéàø
."åúåà åëúçé íà [ïëù ìëå=] ù"ëå ïæåàë ì÷ øáà íãàá êì ïéà éøäå ,úîù

êåúéç ìë ïëù ,úåùôð úðëñá êåøë åîöò çåúéðä éøä ,éðåéç àì øáéàá øáåãîù óà ,úåøçà íéìéîá
äìåç øáéà ïãáàá øáåãî íù ,úáùá ïë ïéàù äî ,øúåéá äðè÷ Ìåìå úåùôð úðëñ äá ùé äéç äî÷øá
.úáù äçåã åðéà ïë ìòå ,ììë äðëñá êåøë åðéàù

:æ"áãøä áúåë êëå ,íãå÷ä ÷åîéðä úà íéìùî ,"øîåçå ì÷"ä ãâðë (éùéîçä ÷åîéðä) óñåð ÷åîéð

àîù åùùç [éëä åìéôàå=] ä"ôàå ,'äéåë úçú äéåë ,òöô úçú òöô' ,äøîà äøåúäã :[ãåòå=] åúå"
ìòáù äøåúá] åøîà êëìå .ïéò úçú ïéòå ùôð àìå - 'ïéò úçú ïéò' äøîà äøåúäå ,úåîé äééååëä é"ò
ä"ôàå ,øáà úëéúç éãé ìòî øúåé äééååëä ïî úåîéù àåä ÷åçø øúåéù øåøá øáãäå .ïåîî íìùîù [äô
."[ïãéã ïåãéðá ïëù ìë=] ã"ðá ù"ë ,äì ïðéùééç

øáéà êåúéç ïéãù ,(ìéòì éðùä å÷åîéðá äùò øáëù éôë) íéòèäìå øåæçì äìà íéøáãá æ"áãøä úðååë
øáéà êåúéçì åñçééúä íîöò ì"æç ïëù ,"éðåéç àì"ë øãâåîä øáéàá øáåãîùë íâ ,úåùôð ÷ôñ ïéãë
áåúëä íåé÷ù äðòèá ,åèåùôî "òöô úçú òöô" ÷åñôä úà åòé÷ôä êë ìùáå ,úåùôð úðëñ ìàë
øáéà åðîî åëúçéù íéëñäì áééç åðéà íãàù àöîð .òöô úçú ùôðå òöôá íééúñäì ìåìò åèåùôë
íãàù åòá÷ åéôìù "øîåçå ì÷"ä ãåñé ò÷òå÷î äæ éôìå ,éðåéç åðéà øáéàäù óà ,úáù ìåìéç òåðîì
.åøáç úìöäì ïë úåùòì áééç

äæ ïéãì íòè äàåø éðéà" :äð÷ñîì òéâî æ"áãøä "øîåçå ì÷"ä úééçãì åé÷åîéð úà èøéôù éøçà
úãéî àìà [åøáç úìöäì éðåéç àì øáéà áéø÷äì íãà áééçîä éáéèîøåð øå÷î ïéà ,øîåìë]
øáéà áéø÷äì äáåç ïéàù óàù òáå÷ æ"áãøä ,øîåìë ."äæá ãåîòì ìëåéù éî å÷ìç éøùàå ,úåãéñç
.àø÷éé ãéñç íâ ìà ãáìá åæ àìå ,øáãä åì øúåî åúîæéî ïë úåùòì ù÷áîù éî ,úìåæä úìöäì

 


æ"áãøä ìù øúéää ãåñé .â
?úåãéñç úãéî åìéôà äá ùéå ,úìåæä úìöäì øáéà úáø÷ä úøúåîù ,æ"áãøì åì ïééðî ,äìàùä úìàùð
!?êëá ïëúñî åðéàùë óà åîöòá ìåáçì íãàì øåñàù ,ìéòì åðîã÷ä øáë àìä ,éðåéç åðéà øáéàäù óà
.åðéàøù éôë ,úåùôð úðëñë úéúëìä øãâåî éðåéç àì øáéà êåúéçù çéëåä åîöò æ"áãøäù ãåò äîå
.(åððééðòá úåðåù úåð÷ñîì úåìéáåîä) úåðåù íéëøã éúù òéöäì øùôà åæ äìàù ïåøúôá

äìáç øåñéà äçåã ùôð çå÷éô .1
ìë úà äçåã (úìåæä ìù íâ) ùôð çå÷éôù äëìäá àåä ìåãâ ììëù ,àéä äìàùä ïåøúôá úçà êøã
íãà ìò ìèåîä øåñéàäù ïàëî .íéîã úåëéôùå úåéøò éåìéâ äøæ äãåáòî õåç ,äøåúáù íéøåñéàä
"øéçî" åäæ ïëù ,ïë úåùòì áééç åðéà íãà ,íðîà .åøáç ééç úìöä ìù êøòä éðôî äçãð åîöòá ìåáçì
.åéðôá ãîåò åðéà åîöòá ìåáçì øåñéàä ìáà ,åðîî úòáåú äðéà äøåúäù

úà ìéöäì åîöòá ìåáçì ìåëé íãàù éøä ,äìáç øåñéà ïéà ùôð çå÷éô çëåðìù øçàî ,åæ êøã éô ìò
óà ,íãà ééç úìöäì úáù ììçì àôåøì øúåîù íùë) éôñë ñøèðéà àåä åìù òéðîäùë óà åúìåæ
íúòã úà åòéáäù åððîæ éðá íéðáøä áåø ìù íúùéâ åæ .(éôñë àåä äàåôøá ÷åñéòì åìù òéðîäùë
.íéøáéà úøéëî úééâåñá

,äìáç øåñéà äçåã åðéà ùôð çå÷éô .2
ììë äøåñà äðéà äìöä íùì äìáç ìáà
,äìáç øåñéà äçåã ùôð çå÷éôù øîåì ïéà ,åæ úéôåìç êøã éô ìò .úéôåìç êøã òéöäì íå÷î ùé ìáà
åðéàù íùëå .åøáç ìù åôåâá äòéâô éãé ìò åîöò úà ìéöäì éàùø åðéà úåùôð úðëñá ïåúðä íãà éøäù
áùçð åðéà íãàù íåùî ÷ø àì ,åìù åôåâá òåâôì ,ïåø÷éòá ,éàùø åðéà êë ,åøáç ìù åôåâá òåâôì éàùø
úåëéôù" ìù øåîçä øåñéàì çôñð óåâá äòéâôä øåñéàù íåùî íâ äàøðë àìà ,åôåâ ìò íéìòáì
,úåùôð ÷ôñ ïéãë øáéà êåúéç ïéãù íéòèäå øæçå íéòèäù ,åîöò æ"áãøä éøáãî äìåò êë ."íéîã
àåôà úøæåç !óåâä ïî øáéà êåúéçì øåñéàä úà åéðôî úåçãì ùôð çå÷éô ìù åçåëá ïéà äæ éôìå
äìàùì ?åúìåæ ìù åùôð úìöäì (åôåâî øáéà êåúéç) ãçàä ìù åùôð ïåëéñ ÷éãöäì ïúéð ãöéë :äìàùä
.äáåùú úðúåð äðéà ,ìéòì äòöåäù äðåùàøä êøãäù äîãð åæ

øåñéà úøãâäá éìøâèðéà ÷ìç àéä äìåñôä äéöáéèåîäù êëá ïåîè åæ äìàù ìù äðåøúôù øùôà
úåëéôù" ïéòî ÷ø àìà ùîî "íéîã úåëéôù" åðéà óåâä ïî øáéà êåúéçù øçàî :èøôð àáä .äìáç
àåäå ,ùîî ìù ïåëéñì íøåâ åðéà êåúéçä øùàëù éøä ,(äùòîì àì ìáà äëìäì íéîã úåëéôù) "íéîã
ãøôð éúìá ÷ìç àéä äìåñôä äéöáéèåîä íðîàå .ììë øåñà àåä ïéà ,äìöä ìù äéöáéèåî êåúî äùòð
:åðåùì äæå ,í"áîøä åøéãâäù éôë äìáçä øåñéà úøãâäî

øùë íãà äëîä ìë àìà ãáìá ìáåçä àìå ,åøáçá ïéá åîöòá ïéá ìåáçì íãàì øåñà"
éøä [ïåéæá :úøçà äñøâ] ïåéöð êøã äùéà ïéá ùéà ïéá ìåãâ ïéá ïè÷ ïéá ìàøùéî
àìù äøåú äøéäæä íà ,åúåëäì óéñåé àì ('â ä"ë íéøáã) 'ðù ,äùòú àìá øáåò äæ
."÷éãöä úà äëîì øîåçå ì÷ àèåçä úàëäá óéñåäì

íâ úáùééúî åæ äòéá÷ ."ïåéæá êøã" åà "ïåéöð êøã" úéùòð äìáçä øùàë à÷ååã àåä äìáçä øåñéà
àåä øåñéàä øå÷î) åôåâáå íãà ééçá ìæìæì øåñéàä àåä ,äìáç øåñéà ìù åðééðò :øùéä ìëùä íò
.((â ,äë íéøáã) "êéðéòì êéçà äì÷ðå äáø äëî äìà ìò åúëäì óéñÉé ïô ,óéñÉé àì åðëé íéòáøà" :÷åñôá
,êôäì àìà íééçá ìæìæî àåä ïéà ,(åúìåæ úà åà åîöò úà) ìéöäì äøèîá åôåâá òâåô íãà øùàë
øùô äàøðä ìëë åäæ .åôåâî ÷ìç úáø÷äì úåðåëð éãë ãò ,åúåà äòéðîù àéä íééçä êøòá åìù äøëää
ùôð çå÷éôù åðéà øùôäå ,(åîöò íãàä ìù ïéáå úìåæä ìù ïéá) íééç úìöä ïòîì úéîöò äìáçì øúéää
.äìáç øåñéà äçåã åîöòìùë

ïàëîå ,äìöä íùì äìáçì øúéäá òéøëî ãåñé àåä ìéöîä ìù òéðîäù øåøá ,åæ úéôåìç êøã éô ìò
óà ,øåñà äùòîì äìáçä äùòî úà êôåä ,éôñë òéðî ïåâë ,åéåæéáå óåâá ìåæìæ íåùî åá ùéù òéðîù
äùéâ .ùôð çå÷éô éðôî äçãð åðéà óåâá äìáçä øåñéà ,øáñåäù éôë ,ïëù ,íãà ééç åìöðéé äæ äùòîáù
.åððîæ éðáøî ãçà éãé ìò äúìòåä åæ
ïéà .åðåáùç ìò ïë úåùòì áééç øáéà íøåúù éîù åùåøéô ïéà íéøáéà úøéëî øåñéàù ,ùéâãäì áåùç
.äîåøúä ïî äàöåúë åì íéîøâðù íéãñôää ïéâá øáéàä íøåú úà úåöôì ,øáãä éåàø åìéôàå ,äòéðî
íå÷îì äòéñðä úåìò ,úåøëúùää ãñôä ,íéùøãðä äîìçää éìåôéèå æåôùàä úåìò ,äîâåãì êë
äàååñäë ùîùé éåöéôäù øåñà ,ïáåîë .éåöéô íäéìò ìá÷é íøåúäù éåàø äìà ìë ,äîåãëå äîåøúä
íøåúì ãñôä úòéðî ìù úéãòìáä äîâîä êåúî ïâåäå éòåö÷î ïôåàá êøòåé àåäù áåùç ïëì ,íåìùúì
åäæù äîãð .(ìéòì øáñåäù éôë ,éåöéô ìá÷ì ïéà íäéìòù ,çåúéðá êåøëä ìáñäå øáéàä ãñôä àéöåäì)
ìåëé åðéà íøåúä ïëù) øáéàä úîåøúì äøåäè äéöáéèåî çéèáî àåä ,àñéâ ãçî ;ïâåäå ïæåàî ïåøúô
ïôåàá âåäðì ïëåîù éîì çéèáî àåä ,àñéâ êãéàîå ,(çååøì àìå íéãñôä éåñéëì àìà úåôöì
.íééôñë íéãñôä êëì óñåðá ìåáñé àì àåäù åôåâî ÷ìç åì íåøúìå åøáç éôìë éèñéàåøèìà


 

øáã óåñ .ã
éø÷éòä ìå÷éùä ïî ,äìúùäì éçä ïî íéøáéà úøéëî øéúäì å÷ñô åððîæ éðá íéáåùç íé÷ñåôù åðéìòä
úàæ íò .åîöòá ìåáçì íøåúä ìù øúéäá òâåô åðéà éôñë íåìùúå ,ùôð çå÷éô éðôá ãîåòù øáã ïéàù
ïî äæ ïéà íàä :ìåàùì êéøö ïééãò ïëù ,íéøáéà úøéëî úìàùá ïåéãä íú àì êëáù ,óéñåäì áåùç
øòôä ú÷îòä úòéðî ïåâë ,íééúøáçå íééøñåî íéìå÷éùî íéøáéà úøéëî øåñàúù äð÷ú ï÷úì éåàøä
?úîä ïî äîåøúì úåðåëðä úãéøé éðôî ùùçä åà úåùìçä úåáëùä ìåöéðå éúøáçä

éðôî äçãð åðéà äìáç øåñéà ïëù ,äøåñà íéøáéà úøéëî ïéãä ø÷éòî äéôìå úøçà äòã íâ åðâöä
òéðî êåúî úéùòð àéä øùàë àìå ,äìöä ìù øåäè òéðî êåúî úéùòð äìáçä øùàë àìà ,ùôð çå÷éô
äù÷ä øåñçîä çëåðì ïëù ,íéøáéà úøéëî úìàùá ïåéãä íú àì êëá åæ äùéâ éô ìò íâ .éôñë çååø ìù
íéìåç ìù íäééç úìöä ïòîì íéøáéà úøéëî øéúúù äð÷ú ï÷úì íå÷î éìåà ùé ,äìúùäì íéøáéà ìù
.äàøåð ä÷åöîá íééåøùä íéáø

ïåéãä ïî åðúåà úøèåô àéä ïéà ,äéìà òéâðù äøåäèä úéúëìää äð÷ñîä äéäú øùà äéäúù ,àöîð
ä÷é÷çä úåéðéãî ìù äìà úåìàùì .íå÷îäå ïîæä éôì úåùãçúîä úåéëøòäå úåéúøáçä úåìàùá
.ãøôð ïåéã ùéã÷äì éåàø ,úéúëìää

.íìùð àìå àåôà íú